Η χοληστερίνη ή αλλιώς χοληστερόλη, είναι ένα απαραίτητο συστατικό των μεμβρανών όλων των ζωϊκών κυττάρων και αποτελεί πρόδρομο ουσία των στεροειδών ορμονών και των χολικών οξέων, που είναι σημαντικά για την πέψη και την απορρόφηση των λιπών.
Η Αμερικάνικη καρδιολογική εταιρεία το 2015 εξέδωσε την οδηγία που αποδεσμεύει τον παράγοντα κινδύνου που αφορούσε την πρόσληψη χοληστερίνης από τα τρόφιμα, καθώς και τη χρήση της φαρμακευτικής αγωγής από τα επίπεδα χοληστερίνης στον οργανισμό.
Η συγκεκριμένη οδηγία αποτελεί ανατροπή του μύθου της κακής χοληστερίνης. Το κυνήγι των μαγισσών έλαβε τέλος.
Εκατομμύρια άνθρωποι για δεκαετίες ταλαιπωρήθηκαν και συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται υπό τον καθορισμό των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα.
Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την χοληστερίνη, την οποία κατά 75% την παράγει μόνος του και δεν την λαμβάνει από τα τρόφιμα, όπως λανθασμένα έχει επικρατήσει.
Η χοληστερίνη περιορίζει τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, επιδιορθώνει τα τοιχώματα των αγγείων, συνδέει αλυσίδες μορίων και αποτελεί βασικό συστατικό της μυελίνης, ουσίας που περιβάλει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου.
Τα βέλτιστα επίπεδα χοληστερίνης, διαφοροποιούνται από άτομο σε άτομο. Μόλις τα τελευταία χρόνια η Παγκόσμια ιατρική κοινότητα αρχίζει να συνειδητοποιεί και να ξαναπροσεγγίζει την «κακή» χοληστερίνη.
Πρακτικές που αφορούσαν φουτουριστικές δίαιτες, χορήγηση στατινών, αποφυγή συγκεκριμένων τροφών αναθεωρούνται.
Οι νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις αφορούν κυρίως τους μηχανισμούς που αφορούν τα επίπεδα χοληστερίνης που ο καθένας μας χρειάζεται πραγματικά.
Όταν, με την πάροδο του χρόνου, η παραγωγή των ορμονών μειώνεται, οι ενζυμικές αντιδράσεις φθίνουν. Τότε το σώμα προσπαθεί να φτιάξει περισσότερη Χοληστερίνη (Χοληστερόλη), για να αντιρροπήσει.
Στα κύτταρα μας τώρα, υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί άμυνας. Ένας τέτοιος εξαιρετικός μηχανισμός άμυνας είναι και αυτός που ονομάζεται Φλεγμονή.
Φλεγμονή συμβαίνει και όταν τα τοιχώματα των αρτηριών καταστρέφονται, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται η «αθηρωματική πλάκα», οι διαταραχές πηκτικότητας του αίματος και η συστολή των αιμοφόρων αγγείων. Όλες αυτές οι διαδικασίες λαμβάνουν χώρα κατά τη Χρόνια αυτή διαδικασία Φλεγμονής, προκαλώντας Υπέρταση και Καρδιαγγειακές Νόσους.
Τα κατεστραμμένα όμως κύτταρα των αρτηριών πρέπει να αποκατασταθούν και να αντικατασταθούν με νέα, υγιή κύτταρα. Η Χοληστερίνη (Χοληστερόλη) λοιπόν, που κανένα κύτταρο δε φτιάχνεται χωρίς αυτήν, βοηθά να αντικατασταθούν αυτά τα κατεστραμμένα κύτταρα και επισκευάζει τις ζημιές.
Αίτια Χοληστερίνης
- Διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λίπη και ζάχαρη
- Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας
- Κληρονομική προδιάθεση
- Άλλοι παράγοντες όπως το άγχος, η παχυσαρκία ή κάποιες παθήσεις
Τρόποι διαχείρισης Χοληστερίνης
- Υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής με έμφαση στα φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες
- Τακτική σωματική άσκηση
- Αποφυγή καπνίσματος και περιορισμός αλκοόλ
- Ιατρική παρακολούθηση και, όταν χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή
Πρόληψη Χοληστερίνης
- Έλεγχος των λιπιδίων σε τακτά χρονικά διαστήματα
- Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
- Σωστή ενημέρωση και υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής
Χοληστερίνη και Διατροφή, τι πρέπει να τρώμε;
Μια από τις πιο σημαντικές αιτίες για τη δημιουργία Χρόνιων Φλεγμονών αποτελεί η Οξείδωση, που τη δημιουργούν οι ελεύθερες ρίζες, οι οποίες προέρχονται από το οξυγόνο. Αυτές, στην προσπάθεια τους να συνδεθούν με ελεύθερα ηλεκτρόνια, προξενούν βλάβες στο DNA.
Ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας δημιουργίας Χρόνιων Φλεγμονών θεωρείται η αυξημένη πρόσληψη σακχάρων. Η ζημιά που προκαλούν είναι ακόμη μεγαλύτερη και από αυτήν που επιφέρουν τα λιπαρά.
Η μεγάλη πρόσληψη σακχάρων ενεργοποιεί την ινσουλίνη, η οποία «γυρνάει το διακόπτη» αύξησης παραγωγής Χοληστερόλης (μέσω του ενζύμου HMG-CoA reductase).
Τα σάκχαρα και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες «κολλάνε» στις πρωτεΐνες και σχηματίζουν βλαβερά μόρια, γνωστά ως AGES. Η συγκεκριμένη διαδικασία πρόκλησης νόσων είναι γνωστή ως Γλυκοζυλίωση. Με την ίδια διαδικασία, οξειδώνονται και οι LDL (Low density lipoproteins) και προκαλούν την περαιτέρω καταστροφή των αρτηριών.
Οι LDL (Low density lipoproteins)
Οι LDL (Low density lipoproteins) είναι λιποπρωτεΐνες, που μεταφέρουν χοληστερίνη (χοληστερόλη) από το ήπαρ στους περιφερικούς ιστούς και τα κύτταρα, όταν την χρειάζονται. Κατά τα συνήθη γνωστά στο ευρύ κοινό, πρόκειται για την λεγόμενη «κακή» χοληστερίνη (χοληστερόλη). Αυτή που κυκλοφορεί στο αίμα και μπορεί να σχηματίσει «πλάκες» που καθιστούν τις αρτηρίες στενές και λιγότερο ευέλικτες (αθηροσκλήρυνση).
Δεν είναι όμως όλες οι LDL ίδιες. Έτσι, η LDL -A είναι ένα παχουλό μόριο που δεν κάνει κακό, αρκεί να μην οξειδωθεί.
Αντίθετα, η LDL -B αποτελεί ένα μικρό, σκληρό και πυκνό μόριο, που προάγει την αθηροσκλήρυνση.
Η λιποπρωτεΐνη Α ή Lp(a)
Η λιποπρωτεΐνη Α ή Lp(a), από την άλλη πλευρά, πρωτεΐνη που φτιάχνεται από την LDL μαζί με μία απολιποπρωτεΐνη-α, είναι η πιο σημαντική, διότι είναι θρομβογενετική.
Αυτή κυκλοφορεί στις αρτηρίες, τις καθαρίζει και αντιμετωπίζει τις ζημιές. Όσο περισσότερο όμως αποκαθιστά, τόσο περισσότερο χτίζει «πλάκες» και προάγει τον σχηματισμό θρόμβων.
Εξίσου σημαντικός παράγοντας χρόνιας φλεγμονής αυτού του ύπουλου εχθρού και του κυριότερου αιτίου καρδιολογικών νόσων και υπέρτασης θεωρείται το άγχος και το stress, καθώς επίσης και το κάπνισμα.
Από τους λιγότερο σημαντικούς παράγοντες είναι η πρόσληψη λιπαρών ουσιών. Εδώ θα πρέπει να διαχωριστεί το ποιες από τις διάφορες μορφές λιπαρών δημιουργούν ακριβώς φλεγμονώδη διαδικασία.
Και αυτές είναι η αυξημένη αναλογία Ω6/Ω3 λιπαρών οξέων και τα trans λιπαρά (ειδική κατηγορία λιπαρών που προέρχονται από τα έλαια, όταν στερεοποιούνται σε λίπη, με την προσθήκη ατόμων υδρογόνου).
Τα τριγλυκερίδια (TGs)
Τα τριγλυκερίδια (TGs), που είναι αυξημένα επίπεδα αυτού του λίπους που προαναφέραμε, έχουν συσχετιστεί με καρδιολογικές νόσους και διαβήτη, τα οποία μεταφέρονται και αυτά με λιποπρωτεΐνες στα κύτταρα.
Οι VLDL (Very Low Density Lipoproteins)
Οι VLDL (Very Low Density Lipoproteins) είναι οι λιποπρωτεΐνες, οι οποίες μεταφέρουν τα μόλις νέα συντιθέμενα τριγλυκερίδια (TGs) από το ήπαρ στο λιπώδη ιστό.
Τα χυλομικρά αποτελούν τις μεγαλύτερες λιποπρωτεΐνες όλων. Μεταφέρουν λίπος και χοληστερίνη (χοληστερόλη) από το έντερο (το οποίο λαμβάνει την χοληστερόλη και το λίπος από τις τροφές) στο ήπαρ. Επίσης, στους μυς και στο λιπώδη ιστό. Το ήπαρ ακολούθως τα αποδομεί και τα ξαναστέλνει στο περιφερικό αίμα.
Στο κέντρο λοιπόν όλων των καρδιολογικών νοσημάτων βρίσκεται η χρόνια φλεγμονή και οι αιτίες της. Κυριότερη εξ αυτών είναι η περίσσεια πρόσληψης σακχάρων.
Επίσης, η ορμονική ανισορροπία, είτε η εκ γενετής, είτε αυτή που δημιουργείται με την πάροδο του χρόνου.
Οι HDL (High density lipoproteins)
Οι HDL (High density lipoproteins) είναι οι λιποπρωτεΐνες που μεταφέρουν την χοληστερίνη από τους περιφερικούς ιστούς, συμπεριλαμβανομένων και των αρτηριών, στο ήπαρ.
Αυτή είναι η λεγόμενη «καλή» χοληστερόλη, η οποία βοηθάει να διατηρείται η χοληστερίνη μακριά από τις αρτηρίες και απομακρύνει την περίσσεια από την αρτηριακή πλάκα, γεγονός που συμβάλλει στην πρόληψη των καρδιολογικών νόσων.
Η μελέτη ωστόσο του 2011 AIM–HIGH από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας της Αμερικής έδειξε ότι τα επιθυμητά υψηλά της επίπεδα δεν προστατεύουν έναντι των καρδιακών νοσημάτων.
Όπως και οι LDL, έτσι και οι HDL, δεν είναι όλες ίδιες. Οι HDL-2 είναι μεγάλες και περισσότερο προστατευτικές. Αντίθετα, οι HDL-3 είναι μικρές, πυκνές και μπορεί να αποβούν φλεγμονώδεις.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, «καλή» και «κακή» χοληστερίνη
Υπάρχει μόνο μια χοληστερίνη (χοληστερόλη) και οι «μεταφορείς» της, που είναι οι λιποπρωτεΐνες (λίπος με πρωτεΐνες). Απλά, λόγω του ότι η χοληστερίνη είναι αδιάλυτη στο νερό, χρησιμοποιεί τα «υποβρύχια», τις λιποπρωτεΐνες, για να μεταφέρεται στα κύτταρα.
Χοληστερίνη και θυρεοειδής – Ποια η σύνδεση
Έχει διαπιστωθεί ότι η χοληστερόλη σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς. Πιο συγκεκριμένα, έχει βρεθεί ότι ο υποθυρεοειδισμός αποτελεί μία μείζονος σημασίας δευτερογενή αιτία αυξημένης ολικής και LDL χοληστερόλης. Το 90% των πασχόντων από υποθυρεοειδισμό συνήθως παρουσιάζει υψηλή χοληστερίνη.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μειωμένη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα συνεπάγεται και την επιβράδυνση της ικανότητας του σώματος να επεξεργάζεται την χοληστερόλη. Ο αριθμός και η δραστηριότητα των υποδοχέων της LDL χοληστερόλης περιορίζονται σημαντικά, με τελικό επακόλουθο την συσσώρευση της LDL χοληστερόλης στην κυκλοφορία του αίματος και ακολούθως την άνοδο της LDL και των συνολικών επιπέδων της χοληστερόλης στο αίμα.
Πώς να μειώσω την χοληστερίνη
Η σύγχρονη αντίληψη για τη διατήρηση της παραγωγής σε χοληστερίνη, σε ιδανικές τιμές επιβάλλει :
Να μη δίνονται αυστηρές δίαιτες, που στερούν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά από τον οργανισμό και ταλαιπωρούν τους ασθενείς.
Να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός με χημικές και τοξικές ουσίες, ώστε να αποφεύγονται τυχόν κίνδυνοι ή παρενέργειες ανεπιθύμητων καταστάσεων. Τέτοιες είναι η ηπατική τοξικότητα, η έλλειψη ενέργειας με καταβολή, η μυϊκή ραβδομυόλυση, η κατάθλιψη και άλλα πολλά.
Να μην υφίστανται αλλαγές στην κυτταρική ισορροπία και στις ορμονικές λειτουργίες. Αντίθετα, αιτιολογικά, να ρυθμίζεται η ιδανική κατάσταση του κυττάρου (στοχευόμενη θεραπεία).
Παράλληλα, να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται συνολικά όλες οι επιμέρους ανισορροπίες του οργανισμού. Αυτοί είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι για εμφράγματα, υπέρταση, εμβολές, καρδιολογικές νόσους και Μεταβολικό Σύνδρομο.
Η πολυπλοκότητα καθώς και η φύση των αυτοάνοσων νοσημάτων, τα οποία υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών και ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους, πρέπει να είναι ολιστική.
Ο θεράπων ιατρός πρέπει να διαθέτει στη «φαρέτρα» του, το φάσμα όλων των εξατομικευμένων εξετάσεων που απαιτούνται, πλήρες επιγενετικό ιστορικό, οικογενειακό αναμνηστικό ιστορικό. Επίσης πρέπει να μπορεί να προσεγγίζει τον πάσχοντα σε σχέση με την ψυχολογία του αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής του.
Οι τυπικές θεραπείες των αυτοάνοσων νοσημάτων περιλαμβάνουν την χρήση αντιφλεγμονωδών ανοσοκατασταλτικών ή κορτικοστεροειδών φάρμακων.
Οι ασθενείς είναι αναγκασμένοι να παίρνουν φάρμακα εφ όρου ζωής για να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα των νοσημάτων τους και όχι τα αίτια που τα προκαλούν.
Ολιστική θεραπευτική προσέγγιση υπερχοληστερολαιμίας
Μια ολιστική θεραπευτική προσέγγιση της αυξημένης χοληστερόλης περιλαμβάνει: θεραπείες που εστιάζουν στα αίτια των νοσημάτων, στους λόγους δηλαδή που τα έχουν προκαλέσει, με στόχο όχι απλά την καταπολέμηση των συμπτωμάτων, αλλά την ουσιαστική βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι θεραπείες αυτές περιλαμβάνουν φυσικές ή φυτικές φαρμακευτικές ουσίες, αλλαγή στον τρόπο ζωής, στο διατροφικό μοντέλο και στις συνήθειες του κάθε ασθενούς ξεχωριστά.
Ο θεραπευτικός στόχος στην περίπτωση της ολιστικής προσέγγισης, είναι ξεκάθαρα το αίτιο της νόσου και η ποιότητα ζωής του ασθενούς και όχι τα συμπτώματα που η νόσος προκαλεί.
Ο θεράπων ιατρός πρέπει να διαθέτει στη «φαρέτρα» του, το φάσμα όλων των εξατομικευμένων εξετάσεων που απαιτούνται, πλήρες επιγενετικό ιστορικό και οικογενειακό αναμνηστικό ιστορικό. Επίσης πρέπει να μπορεί να προσεγγίζει τον πάσχοντα σε σχέση με την ψυχολογία του αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής του.
Dr Κωνσταντίνος Τέμπος MDΡευματολόγος - Παιδορευματολόγος
Ολιστικός Ιατρός
- Category
- Νοσήματα
