Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ)

Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος είναι μια χρόνια, αυτοάνοση νόσος που επηρεάζει πολλά συστήματα του οργανισμού. Το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο φυσιολογικά προστατεύει το σώμα από εξωτερικούς εισβολείς, στη συγκεκριμένη περίπτωση στρέφεται ενάντια στους ίδιους τους ιστούς και όργανα του σώματος, προκαλώντας φλεγμονή και βλάβες. Η νόσος προσβάλλει κυρίως γυναίκες, συνήθως σε νεαρή ή μέση ηλικία, και χαρακτηρίζεται από εναλλαγές περιόδων έξαρσης και ύφεσης.

Αίτια Λύκου

Τα αίτια του Λύκου δεν είναι πλήρως γνωστά, ωστόσο θεωρείται πολυπαραγοντική πάθηση. Φαίνεται πως οφείλεται σε συνδυασμό γενετικών, ορμονικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσων νοσημάτων εμφανίζουν μεγαλύτερη προδιάθεση. Η υπεριώδης ακτινοβολία, το έντονο στρες, λοιμώξεις και ορισμένα φάρμακα μπορεί να δρουν ως εκλυτικοί παράγοντες σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση. Ο ρόλος των ορμονών, και ιδιαίτερα των οιστρογόνων, φαίνεται να επηρεάζει την αυξημένη συχνότητα της νόσου στις γυναίκες.

Συμπτώματα Λύκου

Ο Λύκος μπορεί να προκαλέσει ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, τα οποία διαφέρουν σημαντικά από ασθενή σε ασθενή. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν κόπωση, πυρετό, πόνο και διόγκωση στις αρθρώσεις, ενώ αρκετοί ασθενείς εμφανίζουν χαρακτηριστικό εξάνθημα στο πρόσωπο, σε σχήμα πεταλούδας. Συχνή είναι η φωτοευαισθησία, δηλαδή η επιδείνωση των συμπτωμάτων με την έκθεση στον ήλιο. Ο Λύκος μπορεί επίσης να επηρεάσει το αίμα, προκαλώντας αναιμία ή διαταραχές στον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων. Η νεφρική συμμετοχή, γνωστή ως νεφρίτιδα του Λύκου, αποτελεί σοβαρή επιπλοκή, η οποία συχνά δεν δίνει εμφανή συμπτώματα αλλά ανιχνεύεται μέσω εξέτασης των ούρων. Επιπλέον, μπορεί να προσβληθούν το κεντρικό νευρικό σύστημα, η καρδιά, οι πνεύμονες και το γαστρεντερικό, καθιστώντας την νόσο πραγματικά πολυσυστηματική.

Διάγνωση Λύκου

Η διάγνωση του Λύκου βασίζεται στον συνδυασμό κλινικών συμπτωμάτων και ειδικών εργαστηριακών εξετάσεων. Τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ANA) είναι σχεδόν πάντα θετικά στους ασθενείς με Λύκο, ενώ πιο ειδικά είναι τα αντισώματα anti-dsDNA και anti-Sm. Η αξιολόγηση της νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας, η ανάλυση αίματος και ούρων, καθώς και η παρακολούθηση των δεικτών φλεγμονής αποτελούν βασικά στοιχεία της διάγνωσης και της παρακολούθησης της πορείας της νόσου.

Θεραπευτική αντιμετώπιση Λύκου

Η θεραπεία του Λύκου είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τα όργανα που προσβάλλονται. Στις ήπιες μορφές μπορεί να αρκούν φάρμακα όπως τα ανθελονοσιακά, κυρίως η υδροξυχλωροκίνη, η οποία αποτελεί βασικό εργαλείο για τον έλεγχο της νόσου. Σε εξάρσεις ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται κορτικοστεροειδή, τα οποία καταστέλλουν την φλεγμονή, ενώ σε επιπλοκές που αφορούν ζωτικά όργανα μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων όπως η αζαθειοπρίνη, η μυκοφαινολάτη ή η κυκλοφωσφαμίδη. Τα τελευταία χρόνια, σε ανθεκτικές περιπτώσεις εφαρμόζονται βιολογικοί παράγοντες με στοχευμένη δράση. Η θεραπευτική στρατηγική απαιτεί παρακολούθηση από ειδικό ρευματολόγο και τακτική αξιολόγηση της ανταπόκρισης και των παρενεργειών.

Ο Λύκος είναι μια χρόνια και απρόβλεπτη νόσος, αλλά δεν αποτελεί καταδίκη. Με την έγκαιρη διάγνωση, τη σωστή φαρμακευτική αγωγή, την αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων όπως η έκθεση στον ήλιο ή το στρες, και με την κατάλληλη υποστήριξη από ειδικούς, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να ζήσουν μια πλήρη, δημιουργική και ποιοτική ζωή.

Αν αντιμετωπίζετε ανεξήγητα συμπτώματα ή έχετε οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσων νοσημάτων, μη διστάσετε να συμβουλευτείτε ρευματολόγο. Η έγκαιρη διάγνωση και η εξατομικευμένη φροντίδα κάνουν την διαφορά.

Dr Κωνσταντίνος Τέμπος MD
Ρευματολόγος - Παιδορευματολόγος
Ολιστικός Ιατρός