Η Λεύκη αποτελεί μία χρόνια, αυτοάνοση πάθηση του δέρματος που επηρεάζει σχεδόν το 0,5-1% του γενικού πληθυσμού. Η νόσος εμφανίζεται στην παιδική ηλικία, με το 30% των περιπτώσεων να καταγράφεται σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 10 ετών και το 50% των περιπτώσεων πριν από την ηλικία των 20 ετών.
Τα περιστατικά λεύκης κατανέμονται μεταξύ ανδρών και γυναικών, αν και οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να απευθυνθούν σε κάποιον ιατρό για το πρόβλημα αυτό σε σχέση με τους άνδρες.
Η νόσος είναι γνωστή από την αρχαιότητα με τις πρώτες αναφορές να αποδίδονται στον Ιπποκράτη. Η λεύκη αναφέρεται επίσης και σε πρώιμα κείμενα της Ινδικής λογοτεχνίας.
Τα Συμπτώματα και η Κλινική Εικόνα της Λεύκης
Η Λεύκη χαρακτηρίζεται από λευκές ή υπόχρωμες κηλίδες ή πλάκες με σαφή όρια. Στα σημεία αυτά, η εξέλιξη του αποχρωματισμού δεν είναι απαραίτητα ομοιόμορφη. Πρόκειται, κατ’ ουσίαν, για μικρά, άσπρα σημάδια στο δέρμα, που μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε. Συνήθως όμως τα σημεία δερματικής βλάβης εντοπίζονται στις προεξοχές των οστών και γύρω από τα στόμια του σώματος. Η νόσος χαρακτηρίζεται ως ασυμπτωματική, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις αναφέρεται κνησμός στα σημεία των βλαβών.
Η Λεύκη μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ανάλογα με το σημείο εντοπισμού και την έκταση των δερματικών βλαβών.
- Τμηματική λεύκη: εκδηλώνεται σε ένα τμήμα ή σε μία πλευρά του σώματος, με τη μορφή μεμονωμένων λευκών κηλίδων στο δέρμα, το σχήμα των οποίων είναι ακανόνιστο. Παρουσιάζεται κατά κύριο σε νεαρότερες ηλικίες, εξελίσσεται για ένα ή δύο χρόνια και στην πορεία σταματά
- Γενικευμένη (κοινή λεύκη): Αποτελεί την πιο συχνή μορφή της νόσου. Τα σημεία αποχρωματισμού εντοπίζονται διάσπαρτα στο σώμα και συνήθως έχουν συμμετρική κατανομή
- Ακροπροσωπική: Οι δερματικές βλάβες εστιάζονται κυρίως γύρω από την περιοχή του στόματος και των οφθαλμών, καθώς και στα άκρα των δακτύλων
- Καθολική: Ο δερματικός αποχρωματισμός μπορεί να ανέλθει έως και μέχρι 80% της συνολικής επιφάνειας του δέρματος
- Δερμοτομιακή: Οι δερματικές βλάβες εντοπίζονται κατά μήκος ενός δερμοτομίου και συνήθως επεκτείνονται σε όλη την περιοχή
- Εντοπισμένη: Λίγες (συνήθως 1-2) αποχρωματισμένες κηλίδες εμφανίζονται στην ίδια περιοχή του σώματος (μη δερμοτομιακή κατανομή)
Λεύκη & Συσχέτιση με Αυτοάνοσα Νοσήματα
Πολλές ερευνητικές ομάδες έχουν ασχοληθεί με τη συσχέτιση της Λεύκης με αυτοάνοσα νοσήματα. Οι αρχικές παρατηρήσεις υποστηρίζουν ότι ασθενείς με λεύκη πολύ συχνά ανέφεραν την ύπαρξη αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ψωρίαση, ερυθηματώδη λύκο και νόσο του Addison. Περαιτέρω έρευνες στα άτομα αυτά αλλά και στο οικογενειακό τους περιβάλλον κατέδειξαν την ύπαρξη ενός γονιδίου (NALP1), το οποίο σχετίζεται με την έμφυτη ανοσία και προδιαθέτει για την εμφάνιση λεύκης ή αυτοάνοσων νοσημάτων.
Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε μια βάσιμη θεωρία για το πώς η ύπαρξη αυτού του γονιδίου προδιαθέτει για την εμφάνιση της νόσου. Ωστόσο, βάση του ότι το γονίδιο αυτό εμπλέκεται στην έμφυτη ανοσία και την παρατήρηση πως η λεύκη συχνά εμφανίζεται έπειτα από βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις, ενισχύεται η εμπλοκή του γενετικού αυτού παράγοντα στην παθογένεση της λεύκης.
Παθοφυσιολογία της Λεύκης
Η Λεύκη χαρακτηρίζεται ως μία πολυπαραγοντική νόσος με πολύπλοκη παθογένεση και ποικίλα αίτια, στην οποία εμπλέκονται γενετικοί αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Στις περιοχές που η λεύκη εκδηλώνεται, τα μελανοκύτταρα στην ουσία απουσιάζουν. Καθώς η Λεύκη εξαπλώνεται, τα μελανοκυττάρα εξαπλώνονται.
Πρόκειται για σταδιακή διαδικασία και σύμφωνα με τις ισχύουσες θεωρίες, ευθύνονται μηχανισμοί αυτοανοσίας, κυτταροτοξικοί μηχανισμοί, ανωμαλίες των μελανοκυττάρων, μηχανισμοί ελευθέρων ριζών και μηχανισμοί που εμπλέκουν νευροχημικά μόρια.
Λεύκη και Εντερικό Μικροβίωμα
Ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα, το 80-85% του Ανοσοποιητικού μας Συστήματος εδράζεται στο έντερο.
Μια από τις κύριες αιτίες των Αυτοάνοσων Νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένης και της Λεύκης, είναι η δυσλειτουργία του εντερικού σωλήνα.
Ένα υγιές και λειτουργικό γαστρεντερικό σύστημα χρησιμεύει σαν φράγμα. Εμποδίζει ανεπιθύμητες ουσίες όπως: μικρόβια, τοξίνες να εισέλθουν στο σώμα μέσω του κυκλοφορικού συστήματος.
Όταν τα επιθηλιακά κύτταρα του εντερικού τοιχώματος καταστραφούν, ουσίες διαρρέουν από το έντερο. Με αυτόν τον μηχανισμό το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται και δημιουργείτε φλεγμονή.
Στην περίπτωση της Λεύκης, το δέρμα είναι εκείνο που επηρεάζεται.
Λεύκη και Διατροφή
Η τήρηση μίας υγιεινής διατροφής, πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στον έλεγχο της επέκτασης της νόσου και στην αναγέννηση του δέρματος. Τροφές των οποίων η κατανάλωση ενδείκνυται για τους ασθενείς με Λεύκη είναι οι εξής:
- Τροφές πλούσιες σε Βιταμίνες D, Β12, C και Α
- Ω-3 λιπαρά οξέα, που περιέχονται σε τροφές, όπως τα λιπαρά ψάρια και οι ξηροί καρποί
- Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά
- Τρόφιμα με αυξημένη περιεκτικότητα σε Β-καροτένιο (π.χ. καρότα, σπανάκι), φυτικές ίνες, ψευδάργυρο, χαλκό και σίδηρο
Αντιθέτως, κάποιες άλλες τροφές επενεργούν αρνητικά στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και απαγορεύεται να καταναλώνονται από ασθενείς με Λεύκη.
Σε αυτές συγκαταλέγονται οι εξής:
- Ζάχαρη και επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
- Γαλακτοκομικά προϊόντα
- Κόκκινο κρέας
- Αλκοόλ και ανθρακικά
- Οποιαδήποτε τροφή έχει υποστεί έντονη επεξεργασία και περιέχει πολλά χημικά, συντηρητικά και πρόσθετα χρώματα
- Τηγανιτά, καυτερά και τσιγαριστά φαγητά
Λεύκη και ήλιος
Οι άνθρωποι που πάσχουν από Λεύκη είναι απαραίτητο να αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο, διότι ο κίνδυνος ηλιακών εγκαυμάτων είναι αυξημένος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μελανίνη, η οποία απουσιάζει δεν προστατεύει επαρκώς από την ηλιακή ακτινοβολία.
Οι συνήθεις θεραπευτικές επιλογές για τη Λεύκη
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με μία σειρά παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η έκταση των βλαβών και οι περιοχές που έχουν προσβληθεί, το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την πρώτη εμφάνιση της νόσου, τρόπος ζωής του ασθενούς, έκθεση στον ήλιο.
Τοπικές αγωγές που αποσκοπούν στην καταστολή της φλεγμονής (κορτικοστεροειδή, αναστολείς της καλσινευρίνης, ανάλογα της βιταμίνης D) συνδυάζονται συνήθως με φωτοθεραπεία (έκθεση των περιοχών με βλάβες σε τεχνητή υπεριώδη ακτινοβολία). Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής πρέπει να έχει στο νου του πως η θεραπεία της λεύκης είναι μια αμακροχρόνια διαδικασία.
Οι θεραπευτικές αυτές προσεγγίσεις συνήθως έχουν κάποιο βαθμό επιτυχίας και εν μέρει μπορεί να καθυστερήσουν ή να αναστείλουν την επέκταση της νόσου. Πιο εμφανής είναι η δράση τους στην αυτοπεποίθηση του ατόμου παρά στη νόσο αυτή καθεαυτή.
Ολιστική ιατρική προσέγγιση
Η πολυπλοκότητα καθώς και η φύση των αυτοάνοσων νοσημάτων, τα οποία υποβαθμίζουν τη ποιότητα ζωής των ασθενών και ταλαιπωρούν εκατομμύρια ανθρώπους, πρέπει να είναι ολιστική.
Ο θεράπον ιατρός πρέπει να διαθέτει στη «φαρέτρα» του, το φάσμα όλων των εξατομικευμένων εξετάσεων που απαιτούνται, πλήρες επιγενετικό ιστορικό, οικογενειακό αναμνηστικό ιστορικό. Επίσης πρέπει να μπορεί να προσεγγίζει τον πάσχοντα σε σχέση με την ψυχολογία του αλλά και τον συνολικό τρόπο ζωής του.
Οι τυπικές θεραπείες των αυτοάνοσων νοσημάτων περιλαμβάνουν τη χρήση αντιφλεγμονωδών ανοσοκατασταλτικών ή κορτικοστεροειδών φάρμακων.
Οι ασθενείς είναι αναγκασμένοι να παίρνουν φάρμακα εφ όρου ζωής για να καταπολεμήσουν τα συμπτώματα των νοσημάτων τους και όχι τα αίτια που τα προκαλούν.
Μια ολιστική θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει: θεραπείες που εστιάζουν στα αίτια των νοσημάτων, στους λόγους δηλαδή που τα έχουν προκαλέσει, με στόχο όχι απλά την καταπολέμηση των συμπτωμάτων, αλλά την ουσιαστική βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι θεραπείες αυτές περιλαμβάνουν φυσικές ή φυτικές φαρμακευτικές ουσίες, αλλαγή στον τρόπο ζωής, στο διατροφικό μοντέλο και στις συνήθειες του κάθε ασθενούς ξεχωριστά.
Ο θεραπευτικός στόχος στην περίπτωση της ολιστικής προσέγγισης, είναι ξεκάθαρα το αίτιο της νόσου και η ποιότητα ζωής του ασθενούς και όχι τα συμπτώματα που η νόσος προκαλεί.
Dr Κωνσταντίνος Τέμπος MDΡευματολόγος - Παιδορευματολόγος
Ολιστικός Ιατρός
- Category
- Νοσήματα
