Παρασιτώσεις

Τι είναι οι παρασιτώσεις

• Οι παρασιτώσεις είναι λοιμώξεις που προκαλούνται από παράσιτα τα οποία ζουν και τρέφονται εις βάρος του οργανισμού-ξενιστή.

• Τα παράσιτα μπορεί να είναι:

  • Πρωτόζωα (π.χ. Giardia, Entamoeba histolytica)

  • Έλμινθες (π.χ. ασκαρίδες, ταινίες, αγκυλόστομα)

  • Εξωπαράσιτα (π.χ. ψείρες, ψύλλοι, ακάρεα)

Τρόποι μετάδοσης παρασιτώσεων

• Μολυσμένα τρόφιμα ή νερό

• Άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα ή ζώα

• Μη τήρηση κανόνων υγιεινής (π.χ. άπλυτα χέρια, κακή καθαριότητα)

• Ταξίδια σε περιοχές με χαμηλή υγειονομική ασφάλεια

• Κατανάλωση ωμών ή κακομαγειρεμένων τροφών (ειδικά κρέας ή ψάρια)

Συμπτώματα παρασιτώσεων

Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του παρασίτου και το όργανο που προσβάλλεται, αλλά τα πιο συχνά περιλαμβάνουν:

• Πεπτικά ενοχλήματα: διάρροια, φούσκωμα, αέρια, πόνος στην κοιλιά, ναυτία

• Απώλεια βάρους και κακή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών

• Αναιμία (π.χ. από αγκυλόστομα)

• Κνησμός στην περιοχή του πρωκτού (π.χ. οξυουρίαση/σκουλήκια σε παιδιά)

• Αλλεργικά εξανθήματα, κόπωση, κακή διάθεση

• Νευρολογικά ή αναπνευστικά συμπτώματα (σε σοβαρές ή σπάνιες περιπτώσεις)

Διάγνωση παρασιτώσεων

• Ανάλυση κοπράνων (π.χ. μικροσκόπηση για αυγά/παράσιτα)

• Ορολογικές εξετάσεις (π.χ. για εχινοκοκκίαση, τοξοπλάσμωση)

• PCR / μοριακοί έλεγχοι σε ειδικά κέντρα

• Απεικονιστικές εξετάσεις (σε παρασιτώσεις που προσβάλλουν ήπαρ, εγκέφαλο ή πνεύμονες)

Θεραπευτική αντιμετώπιση παρασιτώσεων

• Αντιπαρασιτικά φάρμακα (π.χ. μεβενδαζόλη, αλβενδαζόλη, μετρονιδαζόλη)

• Η αγωγή εξαρτάται από το είδος του παρασίτου και την σοβαρότητα της λοίμωξης

• Επανάληψη της θεραπείας σε ορισμένες περιπτώσεις (ειδικά σε σκουλήκια)

• Πρόληψη υποτροπής μέσω καλής υγιεινής, απολύμανσης επιφανειών και αποπαρασίτωσης ζώων

Πρόληψη παρασιτώσεων

• Καλό πλύσιμο χεριών μετά την τουαλέτα και πριν από το φαγητό

• Πλύσιμο και μαγείρεμα τροφών (ειδικά κρέατος, ψαριών, λαχανικών)

• Κατανάλωση ασφαλούς νερού (ιδίως σε ταξίδια)

• Υγιεινή στον παιδικό σταθμό / σχολείο

• Αποπαρασίτωση κατοικίδιων με καθοδήγηση κτηνιάτρου

• Εξάλειψη εντόμων ή εξωπαρασίτων από τον χώρο

Αν παρουσιάζετε επίμονα πεπτικά προβλήματα ή ύποπτα συμπτώματα συμβουλευτείτε γιατρό για ενδεχόμενη παρασιτική λοίμωξη και κατάλληλη θεραπεία.

Οι παρασιτώσεις είναι λοιμώξεις που προκαλούνται από οργανισμούς – παράσιτα – τα οποία ζουν και τρέφονται εις βάρος του ανθρώπινου οργανισμού.

Τα παράσιτα μπορεί να είναι πρωτόζωα, σκώληκες (έλμινθες) ή εξωπαράσιτα, όπως οι ψείρες και τα ακάρεα. Οι πιο κοινές παρασιτώσεις στον άνθρωπο σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα, αν και ορισμένα παράσιτα μπορούν να προσβάλλουν το ήπαρ, το δέρμα, ακόμη και το νευρικό σύστημα.

Η μετάδοση των παρασίτων γίνεται συνήθως μέσω μολυσμένων τροφίμων ή νερού, κακής υγιεινής, άμεσης επαφής με μολυσμένα άτομα ή ζώα και κατανάλωσης ωμών ή ανεπαρκώς μαγειρεμένων τροφών, ιδιαίτερα κρεάτων και ψαριών. Η πιθανότητα λοίμωξης αυξάνεται σε περιοχές με ανεπαρκείς υγειονομικές συνθήκες ή κατά την διάρκεια ταξιδιών σε χώρες με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο.

Τα συμπτώματα των παρασιτώσεων εξαρτώνται από τον τύπο του παρασίτου και το σημείο του σώματος που επηρεάζεται. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι παρασιτώσεις προκαλούν πεπτικά ενοχλήματα όπως φούσκωμα, αέρια, πόνο στην κοιλιά, διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Μπορεί να παρουσιαστεί απώλεια βάρους, κακή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και αναιμία, ιδιαίτερα όταν η λοίμωξη παραμένει αθεράπευτη.

Σε μικρά παιδιά, ο έντονος κνησμός στον πρωκτό – ιδίως τη νύχτα – μπορεί να υποδηλώνει μόλυνση με οξυουρίαση (σκουλήκια). Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλεργικά εξανθήματα, κόπωση, πνευματική θόλωση ή ακόμα και προβλήματα από το ήπαρ, το δέρμα ή το αναπνευστικό σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό και την κλινική εικόνα, ενώ συχνά χρησιμοποιείται η ανάλυση κοπράνων για την ανίχνευση αυγών ή παρασίτων. Σε πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις, απαιτούνται ορολογικές εξετάσεις, μοριακές μέθοδοι ή απεικονιστικός έλεγχος αν υπάρχει υποψία συστηματικής παρασίτωσης.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την χορήγηση ειδικών αντιπαρασιτικών φαρμάκων, τα οποία επιλέγονται ανάλογα με το είδος και την σοβαρότητα της λοίμωξης. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται επανάληψη της θεραπείας ή αντιμετώπιση και των υπόλοιπων μελών του νοικοκυριού για την αποφυγή επαναμόλυνσης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η τήρηση κανόνων υγιεινής, η απολύμανση χώρων και η σωστή καθαριότητα των χεριών, ειδικά μετά την χρήση της τουαλέτας και πριν από τα γεύματα.

Η πρόληψη των παρασιτώσεων περιλαμβάνει το καλό πλύσιμο και το σωστό μαγείρεμα των τροφών, την κατανάλωση ασφαλούς νερού, την υγιεινή του σώματος και των χεριών, καθώς και την αποπαρασίτωση των κατοικίδιων ζώων με την συμβουλή του κτηνιάτρου. Οι παρασιτώσεις μπορούν να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, αρκεί να αναγνωριστούν εγκαίρως και να εφαρμοστεί η κατάλληλη αγωγή.

Dr Κωνσταντίνος Τέμπος MD
Ρευματολόγος - Παιδορευματολόγος
Ολιστικός Ιατρός